ଭାରତର କୋଲକାତାରେ ଥିବା ହାଓଡ଼ା ସେତୁ ଇଞ୍ଜିନିଯ଼ରିଂ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଐତିହ୍ଯ଼ର ଏକ ବିଶାଳ ପ୍ରମାଣ ଭାବରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି। ହୁଗଲି ନଦୀରେ ବ୍ଯ଼ାପ୍ତ, ଏହା କୋଲକାତାର ବ୍ଯ଼ସ୍ତବହୁଳ ସହରକୁ ଏହାର ସମକକ୍ଷ ହାଓଡ଼ା ସହିତ ସଂଯୋଗ କରେ | ଏହାର ଆଇକନିକ ସିଲୁଏଟ୍ ପିଢ଼ିର ସାମୂହିକ ଚେତନା ମଧ୍ଯ଼ରେ ଖୋଦିତ ହୋଇଛି, କିନ୍ତୁ ଏହାର ଭୌତିକ ଉପସ୍ଥିତି ସହିତ, ଫିସ୍କରି ଏବଂ କାହାଣୀଗୁଡିକ ଏକ ଅଧିକ ଅଲୌକିକ ପ୍ରକୃତି ବଜାଯ଼ ରଖିଛି | ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛିଃ ଏହି ବିଶାଳ ଢାଞ୍ଚାର ଛାଯ଼ାରେ କୌଣସି ଆତ୍ମା ରହିଛି କି?

କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ସେତୁର ଚମକପ୍ରଦ ଇସ୍ପାତ ତଳେ ବାସ୍ତବତା ସହିତ ଯୋଡ଼ି ହୋଇଛି | ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢ଼ି ଚାଲିଆସିଥିବା କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ଅତିପ୍ରାକୃତର ଏକ ଚିତ୍ରକଳା ବୁଣନ୍ତି, ଯାହା କୋଲକାତାରେ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର କପଡା ସହିତ ନିଜକୁ ଯୋଡ଼ିଥାଏ | କେତେକ ଦାବି କରନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ ଭଯ଼ଙ୍କର ଦୃଶ୍ଯ଼ର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଛନ୍ତି, କଭର ହୋଇଥିବା ଚିତ୍ର ଯାହା ନଦୀର ଧୂସର ଜଳର ଗଭୀରତାରୁ ବାହାରିଛି କିମ୍ବା ସେତୁର ବିସ୍ତୃତ ବିସ୍ତାର ସହିତ ଘୂରି ବୁଲୁଛି | ଅନ୍ଯ଼ମାନେ ରାତିର ଅନ୍ଧାରରେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହେଉଥିବା ସ୍ୱର, ପବନ ଦ୍ୱାରା ବହନ କରାଯାଉଥିବା ଫିସ୍କରି, ଶହ ଶହ ବର୍ଷର ଅତୀତର ରହସ୍ଯ଼କୁ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ କରୁଥିବା କଥା କୁହନ୍ତି |

ତଥାପି, ସ୍ପେକ୍ଟ୍ରାଲ ଏନକାଉଣ୍ଟରଗୁଡ଼ିକର ଗୁଞ୍ଜରଣ ମଧ୍ଯ଼ରେ, ଯୁକ୍ତିସଙ୍ଗତ ଅନୁସନ୍ଧାନ ନିଜକୁ ଦୃଢ କରେ | ସନ୍ଦିଗ୍ଧମାନେ ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି ଯେ ଏହିପରି କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ଅଲୌକିକ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକରୁ ନୁହେଁ ବରଂ ପୁରାଣ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ମାନବ ପ୍ରବୃତ୍ତିରୁ ଜନ୍ମ ନିଏ | ସେମାନେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସେତୁର ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ସଂରଚନା ଏବଂ ଏହାର ଇତିହାସର ଓଜନ କଳ୍ପନା ଉଡ଼ାଣ ପାଇଁ ଏକ ରହସ୍ଯ଼ ଏବଂ ଷଡଯନ୍ତ୍ର, ଉର୍ବର ଭୂମି ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି କରେ | ଲୋକକଥା ଏବଂ ପରମ୍ପରାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ସହରରେ, ସାମୂହିକ ଚେତନାରେ ଏଭଳି କାହାଣୀଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାନ ପାଇବା ସମ୍ଭବତଃ ଅନିବାର୍ଯ୍ଯ଼।

କିନ୍ତୁ ଗଭୀର ଭାବରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରନ୍ତୁ, ଏବଂ ଜଣେ ଅଧିକ ସୂକ୍ଷ୍ମ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ଆବିଷ୍କାର କରେ | ସାଂସ୍କୃତିକ ବିବିଧତାର ଏକ ସମୃଦ୍ଧ ଚିତ୍ରକଳା ସହିତ କୋଲକାତା ହେଉଛି ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ପରମ୍ପରାର ଏକ ମିଶ୍ରଣ ପାତ୍ର | ହାୱଡା ବ୍ରିଜର ଛାଯ଼ାରେ ଆତ୍ମାମାନଙ୍କର ଧାରଣା ଅନେକ ସମ୍ପ୍ରଦାଯ଼ର ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସରେ ପ୍ରତିଧ୍ୱନିତ ହୁଏ ଯାହା ସହରକୁ ଘର ବୋଲି କହିଥାଏ | କେତେକଙ୍କ ପାଇଁ, ସେତୁ କେବଳ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଠାରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରେ; ଏହା ଏକ ସୀମିତ ସ୍ଥାନ ଯେଉଁଠାରେ ଭୌତିକ ଏବଂ ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ଦୁନିଆ ମଧ୍ଯ଼ରେ ସୀମା ଅସ୍ପଷ୍ଟ | ଏଠାରେ, ରୀତିନୀତି ପାଳନ କରାଯାଏ, ନୈବେଦ୍ଯ଼ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ, ଏବଂ ପ୍ରାର୍ଥନା ଗୁଞ୍ଜରିତ ହୁଏ, ଆତ୍ମାକୁ ଏହାର ବିସ୍ତାରରେ ଭ୍ରମଣ କରିବାକୁ ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଉଥିବା ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ତୁଷ୍ଟିକରଣ ଆହ୍ୱାନ କରେ |

ଯେଉଁ ଐତିହାସିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ହାଓଡ଼ା ସେତୁ ରହିଛି, ତାହା ଏହି ରହସ୍ଯ଼କୁ ଆହୁରି ଗଭୀର କରିଥାଏ। 1940 ଦଶକରେ ନିର୍ମିତ, ଏହା ଭାରତର ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମର ଅଶାନ୍ତ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକର ସାକ୍ଷୀ ଥିଲା, ଇତିହାସର ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ ଜୁଆର ଉପରେ ଏକ ନୀରବ ପ୍ରହରୀ ଭାବରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଥିଲା | ଏହାର ପଥ ଅତିକ୍ରମ କରିଥିବା ଅସଂଖ୍ଯ଼ ଜୀବନ, ଏହାର ଇସ୍ପାତରେ ଖୋଦିତ କାହାଣୀ, ସେତୁର ଐତିହ୍ଯ଼କୁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରେ | ଏହା କ “ଣ ହୋଇପାରେ ଯେ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଭିଡ଼ ଏବଂ ଦୈନନ୍ଦିନ ଜୀବନର ବ୍ଯ଼ସ୍ତତା ମଧ୍ଯ଼ରେ ଅତୀତର ପ୍ରତିଧ୍ୱନି, ଆନନ୍ଦ ଏବଂ ଦୁଃଖ, ଆଶା ଏବଂ ହତାଶାର କାହାଣୀ ଶୁଣୁଛି?

ବୋଧହୁଏ ଏହାର ଉତ୍ତର ନିଶ୍ଚିତ ପ୍ରମାଣରେ ନୁହେଁ ବରଂ ମାନବ ଅଭିଜ୍ଞତାର ସାରରେ ରହିଛି। ବିଶ୍ୱାସୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ହାଓଡ଼ା ସେତୁରେ ଆତ୍ମାର ଉପସ୍ଥିତି ଅତୀତ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନର ଆନ୍ତଃସଂଯୋଗର ଏକ ପ୍ରମାଣ, ଏକ ସ୍ମାରକୀ ଯେ ଇତିହାସ କେବଳ ଭୌତିକ ଦୁନିଆରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଆଧ୍ଯ଼ାତ୍ମିକ ଜଗତରେ ମଧ୍ଯ଼ ଏହାର ଚିହ୍ନ ଛାଡିଥାଏ | ସନ୍ଦିଗ୍ଧମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ଏହା କାହାଣୀ କହିବାର ଶକ୍ତି, ଅଜ୍ଞାତର ସ୍ଥାଯ଼ୀ ଆକର୍ଷଣର ଏକ ପ୍ରମାଣ |

ଶେଷରେ, ଆତ୍ମା ପ୍ରକୃତରେ ହାଓଡ଼ା ସେତୁର ଛାଯ଼ାରେ ବାସ କରନ୍ତି କି ନାହିଁ ତାହା ବ୍ଯ଼କ୍ତିଗତ ବିଶ୍ୱାସର ବିଷଯ଼ ହୋଇ ରହିଛି। କେତେକଙ୍କ ପାଇଁ, ଏହା ରହସ୍ଯ଼ର ଏକ ଆଲୋକବର୍ତ୍ତିକା, ଅଜ୍ଞାତର ପ୍ରବେଶ ଦ୍ୱାର | ଅନ୍ଯ଼ମାନଙ୍କ ପାଇଁ, ଏହା କେବଳ ଇଞ୍ଜିନିଯ଼ରିଂର ଏକ ଚମତ୍କାର, ମାନବ ଚତୁରତାର ପ୍ରତୀକ | ତଥାପି, ଗୋଧୂଳି ସମଯ଼ରେ ଯେତେବେଳେ ସହର ଶୋଇଥାଏ ଏବଂ ନଦୀର ପୃଷ୍ଠଭୂମିରେ ସେତୁ ନୀରବ ରହିଥାଏ, କେହି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ଯ଼ ନହୋଇ ରହିପାରିବେ ନାହିଁ ଯେ ଏହାର ଇସ୍ପାତ ସମ୍ମୁଖଭାଗ ତଳେ କ ‘ଣ ରହସ୍ଯ଼ ରହିଛି। ବୋଧହୁଏ ଏହା ମଧ୍ଯ଼ରେ ହାଓଡ଼ା ସେତୁର ପ୍ରକୃତ ଯାଦୁ ରହିଛି-ଏହା ପ୍ରଦାନ କରୁଥିବା ଉତ୍ତରରେ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଅନୁପ୍ରାଣିତ କରୁଥିବା ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକରେ |